Türkiye’de ve dünyada pek çok alanda ürünleri kullanılan Kryolan Hollywood’da da hemen hemen her filmde Kryolan ürünleri ile yapılan karakter görünümleri ile kaşımıza çıkıyor. Örnek vermemiz gerekirse başrolünü Johnny Deep’in oynadığı Karayip Korsanları’nın son filmindeki makyajların tamamı Kryolan ürünleri ile yapıldı. Biz de Dünya Tiyatrolar Günü’nde 26 yıllık kariyeri süresince pek çok projede yer alan Kryolan Ürün Müdürü ve Makyaj Sanatçısı Tuğçe Dilaverler’e profesyonel makyaj konusunda merak edilenleri sorduk… Eylül Kübra Uzun
Sinema ve tiyatroda makyaj denilince profesyonel makyaj ürünleri akla geliyor. “ Profesyonel Makyaj” ile anlatılmak istenen nedir?
Makyaj renk ve şekil illüzyonudur. Doğru rengin, doğru yere, doğru şekilde transfer edilmesidir. Sinema ve Tiyatroda ise bu makyaj uygulamalarını yaratılacak karakterler yönlendirir. Bu bilgiler doğrultusunda makyajın da bir bilim olduğunu düşünürseniz; aslında profesyonel makyaj kime hangi rengin, hangi şekilde ve nereye uygulanacağını yönetebilme sanatıdır. Aslında profesyonel makyajın açılımı da budur.
Oyunculukta karakter oluşturmak için siz nasıl bir hazırlık aşamasından geçiyorsunuz?
Karakter oluşturmak uzun bir araştırma gerektirir. İnandırıcı olmayacak ve oyuncunun performansını olumsuz etkileyecek dokunuşlar yapamayız. Bu nedenle de öncesinde iyi hazırlanmak gerekir. Öncelikle karakter analizi aşamasında neler yapılacağı belirlenir. Bu aşamada peruka, sakal ya da protez yapılacak ise bir atölye hazırlığı olmalıdır. Bunların dışında lens, tırnak ve benzeri aksesuarlar da kullanılabilir. Tüm bu çalışmalar gerçeğe en yakın şekilde, kameraya iyi görüntü veren ve oyuncunun konforlu olacağı şekilde yapılmalıdır.
Sinema alanında karşımıza çıkan karakter makyajları içerisinde favorileriniz kimler?
Oyunculardan Johnny Depp karakter makyajı konusunda benim için en önemli isim. Bu nedenle canlandırdığı tüm karakterler için de bunu söyleyebilirim.
Film olarak örnek vermem gerekirse; Alice in Wonderland, Dark Shadows, Before Night Falls, Charlie and the Chocolate Factory, Into the Woods, Edward Scissorhands, Pirates of the Caribbean serisi ilk aklıma gelenler. Bu makyaj örneklerini yan yana koyduğunuzda makyajla nasıl karakter yaratılabildiği net bir şekilde görülür. Tabii ki bunların dışında protezlerle yapılan tüm Hollywood projelerini de favorilerime ekleyebilirim.
İzlemiş olduğunuz projelerde yara, yanık ya da morluk makyajlarını yeterli buluyor musunuz? Yerli ve yabancı yapımlar arasında sizce fark var mı, varsa bunlar neler?
Türkiye’de daha önceki yıllara göre çok daha başarılı makyajlar yapılmakta. Çünkü alaylı ekibin yerini mektepliler aldı. Özellikle yurt dışında eğitim alan sağlam bir kadro var. Tabii ki bunların yanında Türkiye’de de eğitim alan arkadaşlarımız var. Fakat uzmanlık alanı olmadığı halde sadece projeleri kaçırmak istemediği için plastik makyaj bildiğini söyleyen arkadaşlarımız da olmuyor değil. Bu kişilerin yaptığı başarısız işler emin olun bizden önce izleyici tarafından fark edilip eleştiriliyor. Yara, kesik, yanık ve morluk makyajı yapabilmek için gerçekten çok fazla inceleme yapmak gerekiyor. Devamlılık konusu ihmal edilmemeli. Aşama aşama süreçler gerçeğe yakın olarak takip edilerek uygulanmalı.
Sizin yaptığınız özel makyajlardan bize örnekler verebilir misiniz?
26 yıl içerisinde bir çok projede hem makyöz olarak yer aldım. Ayrıca makyaj sanatçılarının seçildikleri projeler için nasıl çalışmaları gerektiğini, hangi ürünü kullanmaları gerektiğini uygulamalı olarak anlatırım. Setlerde, Özel ve Şehir Tiyatroları’nda çalıştığım zamanlarda bir sürü ilginç makyajlar yaptım. Ama beni en çok etkileyen birkaç projeden biri tarihimize damgasını vuran kadınlar projesinde Ezgi Mola’yı Afife Jale, Dolunay Soysert’i Cahide Sonku, Deniz Çakır’ı Keriman Halis Ece yaptığım proje idi. Bir de Ayşe Arman’ı erkek yaptığım projeyi söyleyebilirim.
Sizin eğitimci kimliğiniz çok önemli. Sektöre birçok makyaj sanatçısı kazandırdığınızı biliyoruz. Yetiştirdiğiniz kişilerin yaptığı işleri gördüğünüzde ne hissediyorsunuz?
Çok mutlu oluyorum ve duygulanıyorum. Eğitmen olmak anne olmak gibi. Yetiştirdiğiniz öğrencileriniz evlatlarınız oluyor ve onlarla gurur duyuyorsunuz.
Kryolan markasının kullanıldığı ünlü filmlerden bahsedebilir misiniz?
Sadece sinema ve tiyatro değil, televizyon ekranlarında gördüğünüz insanların neredeyse yüzde 99’u Kryolan kullanıyor. Dünyada rakibi yok. Hollywood’da da hemen hemen her filmde Kryolan ürünleri kullanılıyor. Sadece bir örnek verirsek Karayip Korsanları’nın son filmindeki makyajların tamamı Kryolan ürünleri ile yapıldı. Kryolan’ın 22 bin’in üzerinde ürünü var ve bunlar sadece günlük hayatta kullandığımız makyaj malzemeleri değil. Sinema, tiyatro, opera, vücut boyama, SFX gibi plastik makyaj ürünleri de olmak üzere birçok alanda kullanılabilecek çeşitlilikte ürün var. Bu nedenle her yerde çoğunlukla Kryolan ürünleri kullanılıyor diyebilirim.
Yaptığı makyaj ile özdeşleşen bir ismi yorumlayabilir misiniz?
Gülriz Sururi, Bülent Ersoy, Ebru Gündeş, Jennifer Lopez, Kim Kardashian, Amy Winehouse, Zerrin Tekindor sanırım ilk aklıma gelenler.
Makyaj tercihiniz var mı? Pırıltılı ve ıslak görünen makyaj mı, yoksa mat makyaj mı?
Bence hepsi. Çünkü kişiye göre değişen etkenler. Bir ilkbahar kadını iseniz parlak uygulama sizin için uygundur ama bir sonbahar kadını iseniz mat dokunuşları daha iyi taşırsınız. Yani kişiye göre değişen uygulamalar bunlar ama kendim için söyleyecek olursam parlak dokunuşları seviyorum çünkü beni hiç yorgun göstermiyor.
Cilt tiplerine göre hangi fondöten kullanımını önerirsiniz? Ve bu fondötenleri nasıl uygulamamız gerekir?
Tüm kapatıcılar mutlaka cilt tipine göre seçilmelidir. Aksi takdirde cildinize oturmaz ve gözeneklerde asılı kalır. Hatta bölgesel toplanmalara bile neden olabilir. Bu nedenle; cildiniz pütür pütür ise köpük, yağlı ise pudralı, kuru ise kremsi yapıda, mimik çizgileriniz var ise likit fondöten tercih ediniz. Bunları nasıl uygulayacağınızın bir önemi yok, önemli olan size hangisi pratik geliyorsa o şekilde uygulamanızdır.
Son yıllarda makyaj süngeri ve fırçasını ıslatılarak makyaj yapıldığını görüyoruz. Bunun amacı nedir?
Evet doğru. Nemli uygulama aslında fondötenin homojen dağılımını sağlamak için önerilir. Böylece tenin tek renk olması sağlanır ve pürüzsüz görüntü desteklenmiş olur.
Eyeliner kullanımında en çok hata, göz şeklimize göre eyeliner çekmemek. Bunun için bir öneriniz var mı?
Bazen bir kıyafet giyeriz ve üzerimizde sakil durur taşıyamayız. Eyeliner de tıpkı böyle bir makyaj enstrümanı… Kişiler uzmanların çalıştığı satış noktalarından mutlaka uygulamalı bilgi almalı ve kendine yakışan şekli bu şekilde bulmalı, yani anlatılarak öğretilecek bir durum değil.
Sosyal medyanın gücü tartışılmaz… Sosyal medyada bilgilendirme amaçlı yapılan tanıtım ve öneriler konusunda nelere dikkat edilmeli?
Her konuda olduğu gibi sosyal medya da bilgi kirliliği ile dolu… Elinde fırça olan herkes “Make Up Artist” oluyor. Ben birçoğunu hayretler içerisinde izliyorum ve bu durum nereye gidecek çok merak ediyorum. Onun dışında hepsine bir yandan da teşekkür ediyorum çünkü mesleğimizi fark edilir hale getirdiler. Artık “Make Up Artist” olmak çok özel bir durum ve bunu da sosyal medyaya borçluyuz.
