Kış mevsimi demek aynı zamanda artan hastalıklar demek… Oysa hepimiz kar yağsın diye dört gözle bekler, yağmurda uzun yürüyüşler yapmayı hayal ederiz. Peki ya gerçekler? Evler revire döner, kış hastalıkları eve kamp kurar. Tam da bu gibi durumlarda hastalıklardan nasıl korunabileceğinizi Beslenme Uzmanı ve Diyetisyen Zehra Bora anlatıyor.
“Ne güzeldir kış ayları, insana huzur verir. Yağmurun sakinleştirici sesi, karla kaplı şehrin o doyum olmayan içimizi aydınlatan görüntüsü. Keşke bir de soğukla birlikte artan hastalıklar olmasa… İşte o zaman her şey daha güzel olurdu. Oysa şimdi sağımıza dönsek soğuk algınlığı, solumuza dönsek öksürük; haliyle kendimizi korumamız, bağışıklığımızı güçlendirmemiz gerekir. Özellikle bağışıklığın düştüğü bu aylarda beslenmemize daha fazla dikkat etmeli, yeterli ve dengeli beslenerek hastalıklara karşı koruma kalkanımızı güçlendirmeliyiz.” Soğuk havalarda nasıl beslenmeliyiz, nelere dikkat etmeliyiz birkaç madde ile sizlere özetlemeye çalışacağım. Haydi başlayalım! Havaların soğumasıyla birlikte vücudumuz kendini korumak için bazal metabolizma hızını düşürür, vücut ısısını arttırmak için fazladan enerjiye ihtiyaç duyar, bu durum daha yağlı ve kalorili yemeklere eğilim göstermemize neden olabilir. Şeker içeriği yüksek, tatlı ve tuzlu paketli yiyecekler ve basit karbonhidrat içeriği yüksek yiyeceklerden mümkün olduğunca uzak durmalı, bunların yerine taze sebze meyve ağırlıklı beslenmeye dikkat etmeliyiz. Özellikle koyu yeşil yapraklı taze sebzeler A, C, E, K vitaminleri ve folik asit açısından zengindir. Küçükken sizin de anneniz hasta olduğunuzda pazardan taze alınmış portakal mandalina yedirir miydi? Başımızı kaldıramaz haldeyken bir lokma yiyelim diye gözümüzün içine bakarlardı değil mi? Varmış bir bildiği, anneler hep doğrusunu bilir evet. Bağışıklığı güçlendirmek için C vitamini bizim için çok önemli. Antioksidan özelliği ile vücut direncini artırmakta, bağışıklık sistemini güçlendirip hastalıklara karşı koruyucu etki sağlamakta. Üstelik sadece hastalık dönemlerinde değil, sigara ve aşırı alkol kullanımında, kötü beslenildiğinde, stresli dönemlerde hatta yoğun spor yaptığınızda da C vitamini ihtiyacı artmakta, benden söylemesi. Sadece turunçgiller değil kırmızı biber, kuşburnu, kivi, nar, karnabahar ve brokoli gibi yiyecekler de C vitamininin iyi kaynakları arasında.
Yine C vitamini gibi değerli diğer bir vitamin olan E vitamini de antioksidan etkisiyle bağışıklığımızın güçlenmesine katkı sağlayacaktır. Serbest radikallerle savaşır. Özellikle yağlı tohumlar, yeşil yapraklı sebzeler ve kuru baklagiller iyi kaynaklarındandır. Kış aylarında en büyük sorunlardan bir diğeri de yetersiz su tüketimi. Sağlıklı beslenmenin temel taşlarından biri olan yeterli su tüketiminin öneminden her fırsatta belirttiğim gibi burada da belirteceğim. Vücuttaki biyokimyasal reaksiyonların gerçekleşmesinden cilt sağlığına, vücut ısısının dengelenmesine kadar geniş yelpazede rol oynayan su, özellikle hastalık durumlarında daha fazla önem arz etmekte. Ateşli hastalıklarda, ishal vb. durumlarda iken vücutta sıvı kaybı artar ve yetersiz su tüketimi iyileşmenin gecikmesine sebep olabilir. İşte tüm bu sebeplerden gün içerisinde en az 10 – 12 bardak su içmeye özen göstermeliyiz.
Diğer önemli konulardan biri de D vitamini yetersizliği ve yahut eksikliği. Kış aylarında özellikle kapalı alanlarda daha fazla vakit geçirme, havanın daha erken kararması ile güneş ışığından uzak kalmamız sebebiyle eksikliği görülebiliyor. Yapılan çalışmalar D vitamini eksikliğinin başta kemik sağlığı ve birçok kanser türü olmak üzere duygu durumu bozukluğu, anksiyete, depresyondan direnç kilolarının oluşmasına birçok faktörde etkili olduğuna işaret etmekte. Soğuk havalarda daha sağlıklı ve mutlu olmak, depresyondan korunmak için D vitamini seviyenizi normal değer aralığında yani 30 – 100 arasında tutmak oldukça önemlidir. D vitamini kaynaklarına yağlı balıklar, yumurta örnek verilebilir ancak ciddi yetersizlik varsa takviye almak faydalı olacaktır. Evet, aslında özetle işin özü yeterli ve dengeli beslenmek. O halde kim korkar soğuk havalardan, hasta olmaktan! Demir gibi bir bağışıklık sistemi ile soğuk havaları atlatmak mümkün. Bu arada bol bol taze sebze meyve demişken yazımı bitirmeden hangileri olduğunu hatırlatmakta fayda var.
Kış meyveleri; nar, greyfurt, kivi, portakal, mandalina, elma, ayva, armut…
Kış sebzeleri; Karnabahar, kereviz, kabak, ıspanak, turp, brokoli, havuç…
Sağlıcakla kalınız!
